Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində jurnalist Əsgər İbrahimovun müəllifliyi ilə ermənilərin izini itirmək üçün adını dörd dəfə dəyişdirdiyi Paşalı rayonu haqqında süjet hazırlanıb.

“Qaregin Njdenin sovetlərə qarşı müqavimət mərkəzi” adlı süjetdə oğuz türklərinin yaşadığı bu ərazidə yerli əhalisinin sıxışdırılaraq etnik tərkibinin dəyişdirilməsindən və yer-yurd adlarının yadlaşdırılmasından bəhs olunub.

Bildirilib ki, Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalında ilk adı Soylan olan və toponimi “Paşalı” nəsil adı əsasında əmələ gələn eyni adlı rayonun ərazisi XVI əsrin əvvəllərində Səfəvi dövlətinin, sonra İrəvan xanlığının tərkibinə daxil olub. 16-17-ci əsrlərdə bu ərazinin döyüş meydanlarına çevrilməsi, 19-cu əsrdə ermənilərin bu əraziyə gəlişi nəticəsində bir çox tarixi abidə, kənd dağıdılıb, yerli əhali köçkün salınıb.

Qeyd olunub ki, 1918-ci, eləcə də 1930-cu illərdə kəndlərdən yerli əhali qovulub və yerinə Türkiyədən gətirilmə ermənilər yerləşdirilib. 1918-1920-ci illərdə rayon Qaregin Njdenin rəhbərliyi altında sovet hakimiyyətinə qarşı müqavimətin əsas mərkəzlərindən birinə çevrilib. 1921-ci ilin iyulunda bolşeviklərin əlinə keçən Soylan/Paşalı ərazisi Ermənistan SSR-in inzibati ərazi bölgüsünə daxil edilib. 1932-ci ildə çap olunan “1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi” kitabında Paşalı rayonunun ərazisində 60 kəndin olduğu göstərilir.

Diqqətə çatdırılıb ki, mərkəzi Paşalı olan eyni adlı rayon rəsmən 1931-ci il oktyabrın 15-də yaradılıb, 1956-cı il oktyabrın 12-dən etibarən Azərbaycanın bolşevik inqilabçısı Məşədi Əzizbəyovun şərəfinə Əzizbəyov adlandırılıb. 1991-ci ildə adı yenidən dəyişdirilərək Vayk rayonu qoyulub. Azərbaycanlılar 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında yaşadıqları bütün kəndləri tərk ediblər. Bu deportasiyadan sonra rayon üzrə 21 tarixi yer adları dəyişdirilib. Nəhayət, 1995-ci il noyabrın 7-də Paşalı, yəni Vayk rayonuna şəhər statusu verilib və mərkəzi Keşişkənd, yəni Yeğeqnadzor olan Vayots Dzor mərzliyinə daxil edilib.

Sonda vurğulanıb ki, tarix boyu Azərbaycan torpaqlarına göz dikən ermənilər havadarlarının dəstəyi ilə bu qədim türk-oğuz yurduna da sahib çıxıblar: “Lakin əminik ki, bu bölgənin əsl sahibi olan azərbaycanlılar yeni reallıqlara əsaslanaraq əzəli torpaqlarına qayıdacaq, hayların məkrli planlarını, xəyal və arzularını birdəfəlik puç edəcəklər”.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

İstinadlar Report

Bakının Qaradağ rayonu, Sahil qəsəbəsində qəbiristanlığı su basıb. 

Bununla bağlı “Qafqazinfo”ya həmin qəsəbədə yaşayan sakinlər müraciət ediblər. Onların sözlərinə görə, ötən həftə yağan intensiv yağışdan sonra qəbiristanlıq tamamilə suyun altında qalıb. 

Sakinlər, həmçinin ərazidən videogörüntülər yollayıblar. Həmin videodan da məzarların su altında qaldığı aydın olur. 

Problemlə bağlı Qaradağ Rayon İcra Hakimiyyətinə müraciət etdik. Qurumdan sorğumuza belə cavab aldıq: “Güclü külək və leysan yağışları nəticəsində Qaradağ rayonunun Sahil qəsəbə inzibati ərazi dairəsində yerləşən qəsəbə qəbiristanlığını su basıb. Yağış suları subasmış ərazilərdən Qaradağ Rayon İcra Hakimiyyəti və Sahil bələdiyyəsi tərəfindən cəlb edilmiş xüsusi aqreqatlar və nasoslar vasitəsilə çəkilib”.

Gülnar Əliyeva

Suyun qurudulmasından sonrakı vəziyyət:

Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyev Çində səfərdədir.

“CBC TV”inin aparıcısı Elena Kosolapova sosial şəbəkə hesabında Azərbaycan Prezidentinin Pekində rəsmi qarşılanma mərasimindən görüntülər paylaşıb.

Həmin görüntüləri təqdim edirik:

Xəbər verdiyimiz kimi, Milli Məclisin bu gün keçirilən plenar iclasında “Tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması haqqında” qanunun müzakirəsi zamanı deputat Səyyad Salahlının çıxışı birmənalı qarşılanmayıb.

Deputatın “Abidələrə ciddi nəzarət yoxdur. Onları hansısa iş adamlarına vermək olar. Bərpa etsinlər və orada bir şey yaratsınlar” deməsinə spiker Sahibə Qafarova etiraz edib.

“Abidələr hamısı Azərbaycan mədəniyyətinə aiddir. Azərbaycan hökumətinə nə olub ki, mütləq biznesmenlərə verilə bunlar?! Deyirsiniz ki, pasportlaşma nəyə lazımdır, siz nə danışırsınız?!” – S.Qafarova bildirib.

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidməti səlahiyyətləri daxilində ölkə ərazisində yanğın təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə zəruri tədbirlərin görülməsini davam etdirir.

Bu çərçivədə, Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidməti tərəfindən Tərtər rayonu, Düyərli kəndində yerləşən günəbaxan emalı sexində keçirilən yoxlama zamanı yanğın təhlükəsizliyi sahəsində çoxsaylı nöqsanların mövcud olduğu, həmin nöqsanların insan həyatı və ya sağlamlığına, ətraf mühitə və dövlətin əmlak maraqlarına birbaşa təhlükə yaratdığı müəyyən edilib.

Belə ki:

– obyektdə avtomatik yanğınxəbərverici siqnalizasiya qurğusu quraşdırılmayıb;

– elektrik təsərrüfatı “Elektrik Qurğularının Quraşdırılması Qaydası”nın tələblərinə uyğun quraşdırılmayıb və standarta uyğun olmayan elektrik qızdırıcı cihazlardan istifadə edilir;

– obyekt ilkin yanğınsöndürmə vasitələri ilə təmin edilməyib, mövcud odsöndürən balonların tərkibi isə yenisi ilə əvəz olunmayıb;

– anbar yanar tullantılardan təmizlənməyib;

– obyektin daşınmaz əmlakı “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq sığorta olunmayıb;

– obyektin ərazisində Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidməti ilə razılaşdırılmadan tikinti quraşdırma işləri aparılıb.

Beləliklə, mövcud vəziyyət onu göstərir ki, obyektin istismarının davam etdirilməsi nəticəsində orada hər an baş verə biləcək yanğın qısa müddətdə genişlənərək faciəni qaçılmaz edəcək.

Qeyd olunanları nəzərə alaraq, yanğın təhlükəsizliyi norma və qaydalarının tələblərinin kobud pozulması faktları aşkar edilmiş Tərtər rayonu, Düyərli kəndində yerləşən günəbaxan emalı sexinin fəaliyyətinin dayandırılması barədə Qərar qəbul olunub və Qərarın bir nüsxəsi obyektin nümayəndəsinə təqdim edilib.

İntensiv yağıntılar zamanı müxtəlif ərazilərdə yaranan problemlərin aradan qaldırılması məqsədilə İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti gücləndirilmiş iş rejimində fəaliyyət göstərir. 

Xüsusilə, rayonlar üzrə sukanal idarələrinin işçi heyəti yığılan suların ərazilərdən çəkilməsi, yağış və kanalizasiya kollektorlarının təmizlənməsi və fəaliyyətinin bərpası istiqamətində müntəzəm və fasiləsiz işlər icra edir. 

Paytaxtın elə əraziləri də var ki, orada xidmətin tullantı su şəbəkəsi mövcud deyil, hətta sakinlər göl qırağında məskunlaşıb və tullantı sularını həmin gölə axıdırlar. Nəzərə alsaq ki, həm qrunt suları və həm də intensiv yağışlar zamanı sular gölə toplanır. Nəticədə gölün səviyyəsi artır və sakinlərin həyətləri, evləri su altında qalır. 

Belə ərazilərdən birində – Qaradağ rayonu Lökbatan qəsəbəsində yerləşən göllərdə bir neçə gün əvvəl intensiv yağışlar nəticəsində suyun səviyyəsi artıb. Qəsəbənin Birinci Massiv adlanan ərazisində bəzi mənzillər və həyətlər su altında qalıb. İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidmətinin əməkdaşları operativ olaraq vəziyyəti qiymətləndirərək dərhal xüsusi texnikalarla suyun çəkilməsi işlərinə başlayıblar. Evlərin yaxınlığındakı gölün səviyyəsini aşağı salmaq məqsədilə 2 ədəd 800 mm-lik, 1 ədəd 500 mm-lik təxliyyə xətləri və xüsusi suçəkən maşınlar vasitəsilə suyun çəkilməsi həyata keçirilir. 

Bu barədə məlumat verən Qaradağ rayon Su Kanal İdarəsinin rəisi Sultan Əmiraslanov bildirib ki, xüsusi texnikalar vasitəsilə göllər arasında əlaqə təşkil edən keçidlər təmizlənib, göldə su səviyyəsinin aşağı salınması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir: “Bundan başqa Birinci Massivdə yerləşən həyət evlərinin zirzəmilərinə və həyətyanı sahələrinə yığılan yağış suları xüsusi texnikalarla çəkilərək kənarlaşdırılır. Hazırda da bu istiqamətdə tədbirlər görülür”.

Qeyd edək ki, kanalizasiya sistemi mövcud olmayan ərazilərdə ADSEA-nın sifarişi ilə təchizat sisteminin qurulması məqsədilə müvafiq layihə sənədləri hazırlanıb. Layihələrin icrası şəbəkənin mövcudluğu, texniki vəziyyəti və digər amillər nəzərə alınmaqla həyata keçirilir. Yaşayış məntəqələrində tullantı su şəbəkəsinin inşası tədbirlər planına uyğun olaraq mərhələlərlə aparılır.

Tərtərdə günəbəxan emalı sexinin fəaliyyəti dayandırılıb.

Bu barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyindən məlumat verilib.

Bildirilib ki, Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidməti tərəfindən Tərtər rayonu, Düyərli kəndində yerləşən günəbəxan emalı sexində keçirilən yoxlama zamanı yanğın təhlükəsizliyi sahəsində çoxsaylı nöqsanların mövcud olduğu, həmin nöqsanların insan həyatı və ya sağlamlığına, ətraf mühitə və dövlətin əmlak maraqlarına birbaşa təhlükə yaratdığı müəyyən edilib.

Qeyd olunanları nəzərə alaraq, yanğın təhlükəsizliyi norma və qaydalarının tələblərinin kobud pozulması faktları aşkar edilmiş Tərtər rayonu, Düyərli kəndində yerləşən günəbəxan emalı sexinin fəaliyyətinin dayandırılması barədə Qərar qəbul olunub və Qərarın bir nüsxəsi obyektin nümayəndəsinə təqdim edilib.

İstinadlar Report

Xəbər verdiyimiz kimi, Vatikan Roma Papası Fransiskin vəfat etdiyini açıqlayıb.

88 yaşlı Papanın ən son görüntüləndiyi tədbir dünən Vatikanda Pasxa bayramı ilə bağlı ictimaiyyətin qarşısında çıxış etməsi olub.

Bununla yanaşı, Fransisk dünən ABŞ-nin vitse-prezidenti Ceyms Devid Venslə də qısa görüş keçirib.

Şəmkir rayonunda yerləşən “Abi” hotelinin fəaliyyəti dayandırılıb.

Bununla bağlı FHN məlumat yayıb.

Bildirilib ki, nazirliyin Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidməti tərəfindən hoteldə yoxlama keçirilib.

Keçirilən yoxlama zamanı yanğın təhlükəsizliyi sahəsində çoxsaylı nöqsanların mövcud olduğu, həmin nöqsanların insan həyatı və ya sağlamlığına, ətraf mühitə və dövlətin əmlak maraqlarına birbaşa təhlükə yaratdığı müəyyən edilib.

Belə ki:

– obyektdə ilkin yanğınxəbərverici siqnalizasiya qurğusu tam quraşdırılmayıb, həmçinin mövcud qurğuya texniki qulluq göstərilməyib;

– obyektdə kustar üsulla hazırlanmış odun sobasından istifadə olunur;

– obyekt ilkin yanğınsöndürmə vasitələri ilə tam təmin edilməyib, mövcud odsöndürən balonların tərkibi isə yenisi ilə əvəz olunmayıb;

– elektrik təsərrüfatına profilaktik baxış keçirilərək kabel və naqillərin izolyasiyasının gərginliyə qarşı müqaviməti yoxlanılmayıb;

– obyekt yanğın su hovuzu ilə təmin olunmayıb;

– köçürmə çıxışı üçün nəzərdə tutulan qapılar çıxış istiqamətinə doğru açılmır;

– obyektin ərazisi yanar tullantılardan təmizlənməyib;

– köməkçi otaqlar təmiz vəziyyətdə saxlanılmayıb;

– təxliyə planı mövcud deyil;

– obyektin bəzi divar və tavan hissələri yanar material olan taxta ilə üzlənilib, o cümlədən taxta konstruksiyalar odadavamlı məhlulla hopdurulmayıb;

– obyektdə əmrlə yanğına qarşı rejim müəyyənləşdirilməyib;

– obyektin daşınmaz əmlakı “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Qanununa uyğun olaraq sığorta olunmayıb.

Qeyd olunanları nəzərə alaraq, yanğın təhlükəsizliyi norma və qaydalarının tələblərinin kobud pozulması faktları aşkar edilmiş Şəmkir rayonunda yerləşən “Abi” hotelinin fəaliyyətinin dayandırılması barədə Qərar qəbul olunub və Qərarın bir nüsxəsi obyektin nümayəndəsinə təqdim edilib.

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin “112” qaynar telefon xəttinə daxil olmuş zənglər əsasında nazirliyin aidiyyəti qurumları tərəfindən ötən həftə ərzində 152 yanğına çıxış və 26 halda köməksiz vəziyyətdə qalma faktı üzrə qəza-xilasetmə əməliyyatları həyata keçirilib.

Görülmüş təcili və təxirəsalınmaz tədbirlər nəticəsində yanğınların operativ söndürülməsi, insanların həyatının xilas olunması təmin edilib.

Ümumilikdə, FHN-in qüvvələri tərəfindən ötən həftə ərzində 11-i azyaşlı olmaqla 30 nəfər xilas edilib, subasma və yanğın zamanı ümumilikdə 35-i azyaşlı olmaqla 186 nəfər təhlükəsiz əraziyə təxliyə olunub, 6 nəfərin meyiti aidiyyəti üzrə təhvil verilib.

“Bakı az qala suyun altında qaldı. Baharın gözəl çağında təbiət bizi imtahan etməyə vaxt tapdı”.

Bu sözləri jurnalist Nigar Sabirqızı “İTV Xəbər Yekun”un budəfəki buraxılışında ölkəyə yağan güclü yağışın geridə qoyduğu mənzərəni şərh edərkən deyib:

“Təbiət fənnindən kəsilən isə, yenə şəhər təsərrüfatından məsul məmurlarımız oldu. Halbuki, oktyabrda Bakıya yağış yağanda nöqsanlara yol verildiyini etiraf etmişdilər. Altı ay əvvəl Sabunçu tunelində yağış suyundan ölüm hadisəsi olanda, ümid etmişdik ki, bəlkə, bundan sonra məsul qurumlar lazımi tədbir görər. Bəlkə də, tədbir görüblər. Amma biz oktyabrdakı və bu həftəki Bakı arasında bir fərq görmədik”.

Ətraflı İTV-nin videomaterialında:

Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını yayıb.

“Report” icmalı təqdim edir:

Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) antinarkotik təbliğatın daha da gücləndirilməsi məqsədilə növbəti sosial çarx hazırlayıb.

Sosial çarxda narkotikin təkcə ondan istifadə edənlərin yox, doğmalarının da həyatını necə məhv etdiyi göstərilir.

Həmin videoçarxı təqdim edirik:

Polis əməkdaşları tərəfindən narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə tədbirləri davam etdirilir.

Daxil olan məlumat əsasında Nizami Rayon Polis İdarəsinin 25-ci Polis Şöbəsi əməkdaşlarının keçirdikləri əməliyyat nəticəsində 25 yaşlı Kübra Ağamirzəyeva və 29 yaşlı Natiq Adıgözəlov narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsini təşkil etdikləri üçün saxlanılıblar.

Onlardan psixotrop maddə metamfetamin və narkotik vasitə heroin götürülüb. K.Ağamirzəyevanın yaşadığı evə baxış zamanı isə əlavə olaraq soyuducunun buzluq yerindən 4 kiloqrama yaxın heroin və metamfetamin də aşkarlanıb.

Bu şəxslər ifadələrində narkotikləri şəxsiyyəti istintaqla araşdırılan İran vətəndaşı vasitəsilə əldə etdiklərini və ayrı-ayrı ünvanlara çatdıraraq maddi qazanc əldə etmək niyyətində olduqlarını bildiriblər. 

Faktla bağlı cinayət işi başlanılıb, araşdırma aparılır.

Polisin ölkəboyu narkotik vasitə və psixotrop maddələrə qarşı mübarizə tədbirləri fasiləsiz davam etdirilir.

Qubada qaya parçaları yola düşüb.

Hadisə Quba-Qonaqkənd yolunun “Təngə dərəsi” adlanan ərazidən keçən hissəsində qeydə alınıb.

Məlumata görə, hadisə nəticəsində yaşayış məntəqələrinin rayon mərkəzi ilə nəqliyyat əlaqəsi kəsilib. 

Məsələ ilə bağlı Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə (AAYDA) sorğu ünvanladıq.

Qurumdan bildirildi ki, Quba-Qonaqkənd yolunun 31-ci km-nə AAYDA-nın xüsusi texnikaları və canlı qüvvəsi cəlb olunub:

” Qaya parçalarının parçalanaraq yolun hərəkət hissəsindən kənarlaşdırılması işləri aparılır. Qısa müddətdə yolda hərəkət bərpa olunacaq”.

Paytaxt yollarında bəzi sürücülər tərəfindən Təcili Tibbi Yardım avtomobillərinə yol verilməməsi halları müşahidə edilməkdədir.

Həkim briqadalarının tibbi yardıma ehtiyacı olan şəxslərin ünvanlarına vaxtında çatmasına və xəstələrin tibb müəssisələrinə aparılmasında gecikmələr baş verir.

Daxili İşlər Nazirliyi “Təcili Tibbi Yardıma yol verməklə sən dəqiqələr itirmirsən, illər bağışlayırsan!” şüarı ilə maarifləndirici sosial çarx hazırlayaraq sürücülərə çağırış edib:

İntensiv yağışlarla əlaqədar yaranmış fəsadların aradan qaldırılması istiqamətində Fövqəladə Hallar Nazirliyinin qüvvələri tərəfindən müvafiq tədbirlər davam etdirilir.

Bu haqda “Qafqazinfo”ya FHN-dən bildirilib.

Qeyd olunub ki, hazırda bəzi ərazilərdə su basmış yerlərdən suyun çəkilərək kənarlaşdırılması və digər zəruri təhlükəsizlik tədbirlərinin görülməsi həyata keçirilir.